Masa makowa w kuchni to jeden z najbardziej charakterystycznych składników w polskiej kuchni, stanowiący serce wielu tradycyjnych wypieków i deserów. Jej słodko-gorzki smak i unikalna konsystencja przyciągają smakoszy na przestrzeni wieków, czyniąc ją nieodłącznym elementem świątecznych stołów.
W tym artykule zagłębimy się w tajniki przygotowywania idealnej masy makowej, odkrywając zarówno jej tradycyjne, jak i nowoczesne zastosowania w kuchni. Dowiesz się, jak masa makowa ewoluowała na przestrzeni lat i jakie korzyści zdrowotne niesie ze sobą spożywanie tego smakowitego składnika. Zapraszamy do lektury!
Przeczytaj również: Mleko skondensowane
Historia masy makowej w kuchni polskiej
Mak wywodzi się z dziko rosnącej rośliny, która rosła w basenie Morza Śródziemnego i Azji. W Europie ślady maku datuje się w okresie neolitu. Rośnie on na bardzo żyznych glebach nawożonych obornikiem. Mak to symbol bogactwa, szczęścia, płodności, witalności oraz dobrobytu. Nasiona maku są, oleiste uzyskuje, się z nich morfinę oraz opium.
Do celów spożywczych używamy mak z tzw. odmian spożywczych. Z maku robimy np. masę makową. W kuchni polskiej masa makowa wykorzystywana jest do wypieku makowca, pieczywa, bułek. Szczególne miejsce masa makowa znajduje w wypiekach na święta Bożego Narodzenia. Używana jest wtedy nie tylko do wypieków, ale również do przyrządzania kutii i łazanek. Wiąże się to z naszą tradycją, otóż mak zjedzony w tym okresie świątecznym świadczy, tak jak już pisałem o bogactwie, dobrobycie i także dla panien o szybkim zamążpójściu.
Mak dzieli się na gatunek wysokomorfinowy, wykorzystywany jest w przemyśle farmaceutycznym i na mak niskomorfinowy, wykorzystywany jest w przemyśle spożywczym.
Jak przygotować idealną masę makową?
Podstawą wypieku makowca, a także innych kulinarnych smakołyków jest odpowiednie przygotowanie masy makowe. Oczywiście możemy taką masę kupić już w każdym sklepie, ale ta robiona w domu jest zawsze najsmaczniejsza.
Na rynku jest bardzo dużo producentów tych mas. Tak jak już pisałem, że zrobiona masa makowa w domu jest zawsze najlepsza i najświeższa. Najważniejszą sprawą jest oczywiście kupienie odpowiedniego maku bez zanieczyszczeń o odpowiedniej wilgotności, smaku i zapachu. Jesteśmy w stanie stwierdzić to wszystko organoleptycznie, wykorzystując nasze zmysły. Mak musimy odpowiednio przygotować.
Sposoby przygotowania masy makowej:
- Mak na początku musimy dobrze wypłukać.
- Następnie moczymy te nasiona w wodzie albo w mleku około 12 godzin.
- Gotujemy przez około 15 minut na małym ogniu.
- Po ugotowaniu odstawiamy jeszcze, aby mak napęczniał i ostygł.
- Po ostygnięciu wlewamy mak na drobne sito i odcedzamy z nadmiaru wody bądź mleka zostawiając go na kilka godzin.
- Po procesie odcedzania mielimy mak w maszynce do mięsa na drobnym sitku i tę czynność powtarzamy dwukrotnie.
- W garnku na ogniu rozpuszczamy masło, dodajemy miód, bakalie, zapach podgrzewamy i dodajemy zmielony mak.
- Na koniec po wystygnięciu, jeśli potrzebujemy masę makową do pieczenia, np. makowca dodajemy ubite białka z jajek, aby nam się masa makowa nie kruszyła.
Bakalie użyte do masy makowej mogą być różne np.: rodzynki, daktyle, skórka z pomarańczy, orzechy, migdały itd. Również aromat, który użyjemy, do przyrządzenia masy makowej też może być różny np.: pomarańczowy, waniliowy, migdałowy itd.
Nowoczesne zastosowania masy makowej w kuchni
Masę makową w nowoczesnej kuchni możemy wykorzystywać nie tylko do wypieku różnego rodzaju makowców. Mak występuje w dwóch gatunkach: mak niebieski i mak biały. W okresie około 11 listopada wypiekane są tzw. rogale świętomarcińskie z białego maku.
Ja bardzo lubię połączenie sernika z masą makową. Seromakowiec wtedy ma bardzo wykwintny smak i zachwyci niejedne kubki smakowe. Bardzo często używa się jej również do wypieku bułek, drożdżówek, babek. Możemy również dodać do masy serowej dodać utarte jabłko i użyć jej do przygotowania różnego rodzaju dodatków do koktajli, ale również lodów.
Stworzymy wtedy naprawdę niepowtarzalny smak naszego deseru. Masa makowa nadaję się zrobienia lodów, dodając jogurt, śmietanę, cukier i zamrozić. Wyśmienite będą również trufle makowe, wystarczy tylko wymieszać masę makową z roztopioną czekoladą, utworzyć kuli i obtoczyć w np. w kakao albo w posiekanych orzechach.
Masę makową możemy również używać do przyrządzania dań głównych np. pierogi czy kluski śląskie. Masę makową możemy również wymieszać z serkiem homogenizowanym i podać jako pastę do pieczywa.
Podam kilka przepisów na wykorzystywanych w nowoczesnej kuchni.
Biszkopt z masą makową:
Przygotować biszkopt, podzielić na dwie części, pierwszą część wylać na blachę, nałożyć masę makową i przykryć druga częścią. Pieczemy w piekarniku 180 stopni przez około 40 minut. Po wystygnięciu możemy udekorować lukrem.
Ciasto francuskie z masą makową
Na arkusz ciasta francuskiego nałożyć masę makową, przykryć drugim płatem i kroić na różnego rodzaju kształty nap trójkąty kwadraty. Piec w temperaturze 22 stopni przez 15 minut.
Koktajl owocowy z dodatkiem masy makowej:
Przygotować różnego rodzaju owoce, mogą być owoce sezonowe ewentualnie mrożone, wsypać do blendera, następnie dodać jogurt naturalny i dwie łyżki masy makowej. Wszystko zblendować i podawać w wysokich pucharkach.
Kluski z makiem
Ugotować makaron ewentualnie jak mamy, więcej czasu możemy makaron zrobić samemu. Po ugotowaniu i odcedzeniu makaron wsypujemy do dużego garnka, dodajemy masę makową i opcjonalnie śmietanę kremową. Mieszamy i podajemy na talerzu, może to być jako danie wigilijne.
Kutia – jest to tradycyjne danie wigilijne polski kresowej a teraz wschodniej. Podstawa tego dania jest obtłuczona, czyli bez okrywy i ugotowana pszenica, do której dodaje się masę makową oraz wszystko polewa się śmietaną kremową.
Lody z masą makową
6 żółtek ubijamy z 10 łyżkami cukru w kąpieli wodnej na puch, oczywiście mocno nie nagrzewać, bo może się to zetnąć. W drugiej misce ubijamy śmietanę kremówkę 1 szklankę. Następnie do ubitych żółtek dodajemy masę makową około 10 łyżek i ubitą śmietanę. Mrozimy, w zamrażalniku często mieszając.
Korzyści zdrowotne maku i masy makowej w kuchni
Mak jest bogaty w witaminy grup A,D, E i posiada również dużo witaminy C.W jego skład wchodzi bardzo dużo wapnia, w 100 gramach maku znajduje się 1260 mg. Posiada również nienasycone kwasy tłuszczowe omega 6, które to korzystnie wpływają na prace serca i eliminują z naszego organizmu zły cholesterol LDL. Zawiera również dużo żelaza, miedzi, manganu i magnezu.
Można również powiedzieć, że posiada również właściwości zdrowotne i wspomagające pracę naszego organizmu. Posiada on działanie uspokajające, wspomagające pracę serca oraz ze względu na dużą zawartość błonnika świetnie działa na układ pokarmowy i wydalniczy. Doskonale działa również na układ nerwowy, zapobiega stanom depresyjnym.
Masa makowa najlepsza i najzdrowsza jest wykonana w domu, bo nie zawiera żadnych środków konserwujących, wspomagających, sztucznych zapachów. Jeśli zrobimy ją w domu mamy również wpływ nad ilością i jakością dodawanych produktów np. cukru. Dodajemy do masy również takie składniki jak miód, który posiada w sobie dużo witamin, wartości odżywczych.
Rodzynki, które są doskonałym źródłem błonnika, żelaza i potasu. Migdały zawierają też dużo błonnika, magnezu, manganu oraz witaminy grup B, E, A. Orzechy to przede wszystkim kwasy omega 3 i 6, oraz witaminy grup B.
Często popełniane błędy podczas przygotowywania masy makowej
Przygotowanie masy makowej to klucz do udanych wypieków, czy innych dań kulinarnych. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na mak. Nie powinien on być stęchły i powinien mieć intensywny kolor. Inne składniki, które dodajemy do masy makowej również,powinny być odpowiedniej jakości.
Najlepiej, aby, nie otrzymać gorzkiego posmaku to zamoczyć orzechy i migdały w wodzie. Wtedy łatwiej z nich zdjąć skórkę, która daje gorzki posmak. Jedną z wad również jest zbyt sucha masa makowa. Możemy wtedy użyć więcej miodu, a jeśli nie chcemy mieć zbyt słodkiej masy to dodać starte jabłko, które skutecznie nawilży nam masę. Jeśli nie chcemy, aby nam się masa makowa kruszyła po upieczeniu, należy do niej dodać pianę z białek. Białka skutecznie wchłoną wilgoć i nadadzą tej masie jednolitą konsystencję. Błędem jest również zbyt szybkie przygotowanie masy.
Najlepiej przechowywać ją w lodówce do 3 dni w przeciwnym przypadku może dojść do rozwarstwienia się składników. Jeśli będziemy uważali, że nasza masa makowa jest zbyt wilgotna, należy do niej dodać kaszkę manną. Spowoduje ona, iż wchłonie całą wilgoć nie, umniejszając walorów smakowych.
Masa makowa w kuchni – Podsumowanie
Masa makowa, będąca głęboko zakorzenionym elementem polskiej tradycji kulinarnej, nadal fascynuje i inspiruje kucharzy oraz smakoszy na całym świecie. Jej wszechstronność, zarówno w tradycyjnych, jak i nowoczesnych przepisach, świadczy o niezmiennym uroku i potencjale tego składnika. Współczesne zastosowania masy makowej w kuchni pokazują, że nawet najbardziej klasyczne składniki mogą być na nowo odkrywane i dostosowywane do dzisiejszych trendów kulinarnych.
Masa makowa w kuchni – jak wykorzystać? Podczas gdy tradycyjne przepisy z masą makową pozostają ulubieńcami wielu, nowe interpretacje i zastosowania tego składnika wzbogacają naszą kulinarną paletę. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem tradycyjnych wypieków, czy szukasz nowych kulinarnych inspiracji, masa makowa z pewnością zasługuje na miejsce w Twojej kuchni. Zachęcamy do eksperymentowania i odkrywania nowych smaków z wykorzystaniem tego niezwykłego składnika.
0 komentarzy