W wyrobach cukierniczych olej nie służy tylko do procesu smażenia. Olej jest idealnym nośnikiem smaku. Zastosowanie oleju w cukiernictwie ma szeroki zakres. Olej sprawia, że wyroby mają idealną gładką strukturę i wyglądają dużo lepiej. Olej wykorzystuje się zarówno do smażenia wyrobów cukierniczych, jak i podczas wyrabiania masy do tworzenia ciast i deserów. Do stworzenia zdecydowanej większości wyrobów cukierniczych używa się różnego rodzaju tłuszczów. Tłuszcze mają zdecydowany wpływ na smak, zapach, strukturę oraz wartości żywieniowe wyrobów cukierniczych. Z biegiem czasu popularne stały się margaryny. Różnego rodzaju oleje poprawiają strukturę ciast biszkoptowo-tłuszczowych. Poprawia on ich spójność i konsystencje.

Stosowanie oleju w cukiernictwie, głównie do produkcji zagęszczonych ciast i ciastek, ma wiele zalet. Jest to składnik o cennych właściwościach użytkowych. Przyczynia się do technicznego procesu produkcji – zwiększa wydajność i komfort pracy. Poprawia profil odżywczy słodkich wypieków – zmniejsza ilość nasyconych kwasów tłuszczowych i utwardzonych tłuszczów trans, których należy unikać w diecie. W przypadku wyrobów z ciasta kruchego tłuszcze stałe można mieszać z olejami, aby uzyskać zadowalające rezultaty.

Rodzaje olejów roślinnych i zastosowanie oleju

Oleje roślinne wykorzystywane są w wielu branżach. Zastosowanie oleju występuje najczęściej w kosmetyce, dietetyce oraz cukiernictwie. Oleje roślinne są najczęściej polecanymi tłuszczami ze względu na swój skład. W odróżnieniu od tłuszczów zwierzęcych, składają się one w większości z kwasów nienasyconych oraz omega-3 i omega-6, które mają bardzo korzystny wpływ na nasze zdrowie. Lekarze zalecają stosowanie w codziennej diecie tłuszczy roślinnych, ponieważ pozwala to zachować zdrowie, witalność oraz zapobiega występowaniu wielu chorób cywilizacyjnych, głównie chorób układu krążenia. Oleje są często oraz chętnie wykorzystywane w kosmetyce jako różnego typu olejki do pielęgnacji. Aby wykorzystywać je w właściwy sposób, musimy znać ich właściwości oraz je rozróżniać.

Przykładowe rodzaje olejów roślinnych i zastosowanie oleju każdego rodzaju

Oleje roślinne jadalne dzielone są w zależności od rodzaju rośliny, z której są wytwarzane. Są one tłoczone z orzechów lub ziaren. Na świecie jest wiele innych dużo mniej znanych i mało spotykanych olejów roślinnych. W Polsce są one bardzo trudno dostępne oraz bardzo drogie. Wykorzystuje się je do różnych potraw kuchni na świecie. Oto kilka rodzajów olejów roślinnych spożywczych:

• Olej rzepakowy, spożywczy olej roślinny wytwarzany z nasion rzepaku. W Polsce, podobnie jak większości krajów Europy jest podstawowym olejem roślinnym z powodu większej wydajności w przeliczeniu na hektar niż w przypadku pozostałych roślin oleistych.
• Olej słonecznikowy, spożywczy olej roślinny wytwarzany z nasion słonecznika. Zastosowanie oleju słonecznikowego ma miejsce w produkcji margaryny miękkiej, w gospodarstwie domowym do gotowania i do sałatek.
• Olej z pestek winogron, spożywczy olej roślinny o zielonkawym zabarwieniu, wytwarzany z nasion winorośli.
• Olej z orzechów włoskich, wytłoczony na zimno i nierafinowany – jest bardzo zdrowy i zachowuje wszelkie składniki odżywcze. Są to witaminy i minerały odgrywające istotną rolę w diecie człowieka. Olej z orzecha włoskiego jest także bogaty w nienasycone kwasy tłuszczowe Omega-3 i Omega-6. Sprawia to, że jest niezastąpionym wsparciem dla mózgu. Z powodu jego właściwości szczególną uwagę powinny na niego zwrócić osoby pracujące umysłowo oraz mające problemy pamięcią. Regularne spożywanie może skutecznie pomóc w prawidłowy funkcjonowaniu naszego mózgu.
• Oliwa z oliwek, olej roślinny o zmiennym zabarwieniu od złocistożółtego do żółtozielonego, charakterystycznym zapachu oraz specyficznym smaku. Otrzymywany jest w wyniku procesu tłoczenia „na zimno” lub „na gorąco” miąższu owoców oliwki.
• Olej z awokado, zalicza się go do najzdrowszych olejów na świecie, a we Francji ma nawet status leku na artretyzm. Badania potwierdzają inne właściwości zdrowotne oleju z awokado – pozytywnie wpływa na wzrok i skórę, obniża poziom cholesterolu, zapobiega chorobom dziąseł. Ma też wiele zastosowań w kuchni i kosmetyce.
• Olej kokosowy, olej roślinny otrzymywany poprzez tłoczenie i rozgrzanie kopry – twardego miąższu orzechów palmy kokosowej. Spotykany najczęściej jako rafinat, odkwaszany i wybielany. W postaci płynnej jest lekko żółty.
• Olej lniany, poprzez tłoczenie na zimno nasion lnu zwyczajnego otrzymywany jest olej roślinny o żółtawym zabarwieniu i intensywnym, cierpkim zapachu. Współcześnie zastosowanie oleju ma miejsce do celów spożywczych i przemysłowych.
• Olej sezamowy, jest to najstarszy olej świata. Od wieków wiadomo, że zawiera bardzo dużo cennych dla organizmu składników. W swoim składzie ma przeważającą część nienasyconych kwasów tłuszczowych, które odgrywają kluczową rolę w zachowaniu zdrowia.
• Olej palmowy, stały olej roślinny otrzymywany z nasion lub miąższu olejowca gwinejskiego. Surowy olej w temperaturze pokojowej ma kolor żółtobrązowy, po rafinacji jest twardą masą w kolorze białym lub żółtawym.
• Olej migdałowy, olej roślinny, który otrzymuje się dzięki wyciskaniu na zimno nasion drzewa migdałowego, popularnie zwanych migdałami, zawierających średnio od 40 do 55%
• Olej ryżowy, jest pozyskiwany z otrąb czyli łuski otaczającej ziarno, która stanowi odpad w produkcji obłuszczonego, polerowanego białego ryżu. Olej uzyskuje się na drodze ekstrakcji rozpuszczalnikami organicznymi, głównie heksanem i alkoholami.
• Olej konopny, olej otrzymywany z nasion konopi siewnych. Ma zabarwienie zielono-brązowe i lekko gorzki, korzenno-orzechowy zapach i smak.
• Olej z czarnuszki, olej otrzymywany z tłoczenia nasion czarnuszki siewnej. Lekko gorzkawy w smaku, o intensywnym, korzennym zapachu, w kolorze miodowym do ciemnobrązowego.
• Olej z pestek dyni, tłoczone na zimno nieprażone pestki dyni dają ciemnozielono-brązowy olej roślinny o orzechowym zapachu i smaku.

Zastosowanie oleju roślinnego w kuchni

W kuchni olejów roślinnych używa się do smażenia, pieczenia oraz gotowania potraw. Zastosowanie oleju wysokiej jakości służy również do sporządzania dressingów do sałatek oraz do polewania nimi potraw. Oleje roślinne są doskonałym sposobem do wykończenia sałatek. Oleje spożywane na zimno podkreślają smak sałatek i nadają odpowiedniej treści surówkom lub sałatkom. W kuchni kierując się starą regułą produkty mięsne powinniśmy smażyć na tłuszczach zwierzęcych a produkty roślinne na tłuszczach roślinnych. W wielu domach dla ułatwienia pracy w kuchni najczęściej używa się oleju rzepakowego i zapomniano o wielu innych wyjątkowych tłuszczach. Niektóre tłuszcze takie jak olej piniowy, olej z orzechów arachidowych czy olej z pestek dyni idealnie dopełnia smak delikatnym deserom na przykład idealnie pasuje z lodami czy nawet z puddingami i na dodatek oleje wzbogacają ich smak oraz wartości odżywcze.

Zastosowanie oleju roślinnego w kosmetyce

Niektóre z olejów roślinnych dodaje się do kremów, balsamów, szamponów oraz wielu innych kosmetyków. Dodaje się do nich delikatne oleje roślinne takiej jak olejki z nasion, olejki z orzechów oraz olejki z kwiatów. Olejki roślinne idealnie wchłaniają się przez skórę, nadają jej one gładkości i niwelują uczucie suchości. Olejki roślinne dodaje się do balsamów i różnych serum. Jednym z popularnych zabiegów jest również olejowanie włosów. Na suche włosy nakłada się wybrane serum z olejem i wciera je, na koniec myje się starannie głowę. Po takim zabiegu włosy stają się miękkie oraz gładkie. Olejki roślinne dodaje się również do szamponów, odżywek i maseczek.

Czy olej może leczyć? Zastosowanie oleju dla zachowania zdrowia

Niektóre z olejów roślinnych znane są ze swoich dobroczynnych właściwości. Wspomagają one leczenie i są idealne do pielęgnacji zdrowia oraz diety. Oleje roślinne są bogate w wiele witamin oraz w substancje antynowotworowe, obniżają one również cholesterol i wspomagają prawidłową pracę układu nerwowego. Tłuszcze w diecie są niezbędnym składnikiem który buduje błony komórkowe. Kilka olejków roślinnych wspomagających organizm:

• Olej z orzechów laskowych – stosowany jest w celu obniżenia cholesterolu, zmniejsza również ryzyko wystąpienia miażdżycy.
• Olej z orzechów arachidowych – Podczas odchudzania zapewnia uczucie sytości. Ma właściwości antynowotworowe ponieważ ma wysoką zawartość resweratrolu.
• Olej z orzechów włoskich – posiada wysoką zawartość witaminy E, opóźnia ona starzenie a nawet zapobiega występowaniu nowotworów. Olej ten doskonale wspomaga działanie mózgu. Polecany jest dla dzieci na koncentracje oraz polepszenie pamięci.
• Olej z pinii – Zawiera on duże ilości magnezu o działaniu uspokajającym oraz cynk pozytywnie wpływający na stan skóry i wspomagający pracę układu rozrodczego. Nie jest często stosowanym olejem.
• Olej sezamowy – Zwiększa on gęstość mineralną kości i jest często stosowany w leczeniu profilaktycznym osteoporozy. Podczas stosowania tego oleju obniżamy dawki leków podczas choroby krążenia. Obniża on cholesterol oraz zapobiega on miażdżycy.

Przechowywanie olejów i tłuszczy

Przechowywanie tłuszczów oraz olejów zależy gównie od ich składników. Bardzo wysoka zawartość kwasów tłuszczowych sprawia, że stają się one podatne na działanie wielu czynników zewnętrznych. Tłuszcze podatne są na działanie tlenu, światła oraz temperatury. Pod ich wpływem tłuszcze zmniejszają swoją trwałość oraz obniżają one wartości odżywcze tłuszczów oraz olejów. Oleje roślinne, aby na dłużej zachowały swoją trwałość, powinny być przechowywane w szczelnych opakowaniach oraz powinny być chronione przed światłem. Ważnym czynnikiem jest również dostosowanie odpowiedniej temperatury do przechowania oraz regularne sprawdzanie daty ważności na opakowaniach. Im więcej tłuszcze zawierają niestabilnych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, tym temperatura ich przechowania powinna być niższa. Masła oraz margaryny powinny być przechowywane w lodówce. Oto kilka przykładów olejów wrażliwych na światło oraz temperaturę:

• Olej lniany – olej o dużej zawartości kwasów tłuszczowych z rodziny omega-3. Jest on szczególnie wrażliwy na światło oraz temperaturę dlatego wymaga on przechowywania w lodówce.
• Oliwa z oliwek, olej rzepakowy czy sojowy – Oleje te również powinno się przechowywać w chłodnych oraz ciemnych miejscach. Aby nie straciły swoich wartości należy chronić je przed światłem oraz trzymać je z dala od miejsc narażonych na ciepło.
• Olej kokosowy – Jest jednym z olejów, który jest odporny na przechowywanie w temperaturze pokojowej. Najlepiej trzymać go w ciemnym miejscu, wówczas zastosowanie oleju będzie możliwe przez wiele miesięcy. W temperaturze pokojowej utrzymuje on postać stałą a po podgrzaniu roztapia się i zmienia postać na ciekłą.
• Masło – Masło zwykłe oraz klarowane powinno przechowywać się w lodówce i pilnować terminu przydatności. Gdy będziemy źle przechowywać masło, popsuje się ono i będzie miało nieprzyjemny zapach. Nie będzie już ono zdatne do spożycia.
• Margaryna – Przechowujemy ją tak samo masło. Najlepiej aby była ona w lodówce a po otwarciu najlepiej zużyć ją w przeciągu miesiąca, aby nie doprowadzić do popsucia się jej.

Przykład na zastosowanie oleju w cukiernictwie – przepis na pyszną babkę